De Griekse schrijver Herodotus schreef in zijn Historiën over een bijzondere gebeurtenis die ongeveer 160 jaar daarvoor plaats zou hebben gevonden. In de vroege 6e eeuw voor Christus woedde er in Klein-Azië een oorlog tussen de Lydiërs en de Meden. Het was een felle en gemene oorlog, waarbij koning Alyattes van de Lydiërs en koning Cyaxares van de Meden weinig middelen schuwden om elkaar naar het leven te staan. Een van de redenen van de oorlog was botsende belangen in Anatolië. Een andere reden was wraak. Een aantal Scythische huurlingen die voor de Meden hadden gewerkt waren ontevreden over hun aandeel en hadden vervolgens een van de zonen van Cyaxares gedood en als maaltijd geserveerd. De huurlingen waren toen gevlucht naar het gebied van de Lydiërs. Toen de Lydiërs weigerden om de huurlingen uit te leveren, viel de woedende Cyaxares aan.
In 585 v. Chr. vond er een veldslag plaats bij de rivier de Halys (tegenwoordig de Kizil Irmak in Turkije). De oorlog was toen 6 jaar aan de gang. Volgens Herodotus had de filosoof Thales van Milete de gebeurtenis die toen volgde voorspeld. Terwijl de troepen aan het vechten waren, trad er plotseling een zonsverduistering op. De manschappen van beide kampen waren zo onder de indruk van het feit dat dag ineens nacht werd, dat ze prompt stopten met vechten. Mogelijk zagen ze het als een teken van de goden.
Er werd meteen een wapenstilstand afgesproken, een vredesverdrag volgde en er werd zelfs een huwelijk tussen een dochter van Alyattes en een van de nog levende zonen van Cyaxares geregeld. De oorlog tussen de Lydiërs en de Meden was voorbij. De rivier de Halys werd de natuurlijke grens tussen de twee rijken.
De rivier de Halys, nu Kizil Irmak in Turkije
Omdat we tegenwoordig zonsverduisteringen precies kunnen berekenen is deze veldslag de oudste waarvan we de precieze datum kunnen vaststellen. Had Thales destijds ook al berekend wanneer er een zonsverduistering zou plaatsvinden? Het is niet onmogelijk. Volgens Isaac Asimov is de eclips van Thales het eerste wetenschappelijke experiment. Er zijn ook wetenschappers die twijfelen aan de bewering dat Thales deze zonsverduistering had voorspeld. Of Herodotus gelijk had over de voorspelling van Thales is niet met zekerheid vast te stellen. Maar dat de zonsverduistering plaats heeft gevonden is wel vrij zeker. En dat deze een eind aan een veldslag heeft gemaakt is ook goed mogelijk. Het is in ieder geval op zijn minst een mooi verhaal.
Meer lezen?
http://mentalfloss.com/article/501295/day-585-bce-solar-eclipse-ended-war
https://www.wired.com/2008/05/may-28-585-bc-predicted-solar-eclipse-stops-battle/
https://en.wikipedia.org/wiki/Eclipse_of_Thales
https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_the_Eclipse
https://kiwihellenist.blogspot.nl/2017/05/did-thales-predict-solar-eclipse.html
Boeiende beschrijving van een roerige periode uit de oude geschiedenis!